Voor werkgevers

De uitkeringen in de wet WIA

De wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) verleent werknemers een uitkering als zij langdurig arbeidsongeschikt raken. De WIA kent twee soorten uitkeringen, de IVA en de WGA. De regeling Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten (IVA) voorziet in uitkeringen aan volledig en duurzaam arbeidsongeschikten. De regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA) in  uitkeringen aan gedeeltelijk arbeidsongeschikten en niet-duurzaam volledig arbeidsongeschikten.

Bent u eigen risicodrager?

De werkgever die eigen risicodrager is in de zin van de WIA geniet een premievoordeel maar daar staat een rijk palet aan taken en verantwoordelijkheden tegenover. De meest prominente van die plichten is dat de ERD werkgever gedurende tien jaar het risico draagt van de betaling van de WGA uitkering van de werknemer die op de eerste ziektedag tot hem in dienstbetrekking stond. Vanaf 1 januari 2016 wordt overigens ook de WGA uitkering van flexwerkers  aan de werkgever die ERD is, toegerekend. Ook die (WGA) uitkering wordt tien jaar lang toegerekend.

Toerekening van een uitkering aan een ERD werkgever

Een IVA uitkering wordt niet toegerekend. Dat levert een groot verschil in lastendruk op, vooral voor de achterliggende verzekeraar bij wie het risico van de betaling van de WGA uitkering is neergelegd en die voor elke WGA toekenning dus een (vaak aanzienlijke) reservering moet nemen. Voor de betroffen of getroffen werknemer is een IVA uitkering eveneens voordeliger omdat de uitkeringshoogte daarvan op 75% ligt bij 70% voor de WGA uitkering. In geval van een IVA bestaat geen re-integratieplicht. Bij WGA is dat 10 jaar wel het geval.

Toename van het aantal uitkeringen

Uit cijfers van het UWV blijkt dat de instroom aan WGA én IVA gerechtigden gestaag toeneemt. Na correctie met de uitstroom komen er elk jaar ongeveer 22.500 WGA’ers en ongeveer 4.500 IVA’ers bij. Een aanwas van 20 tot 25% per jaar. Als dit tempo wordt volgehouden, benadert het aantal WIA uitkeringsgerechtigden over een kleine tien jaar opnieuw de 1.000.000.

Toename van het aantal ERD werkgevers

Tegelijkertijd neemt ook het aantal werkgevers dat eigen risicodrager is in de zin van de WIA toe. In 2009 waren het er nog 74.000 (19% van alle werkgevers), met een aandeel van 21% aan verzekerde werknemers. In 2010 is dat aantal al gestegen tot 27% van de werkgevers, samen goed voor 42% van alle verzekerde werknemers. We spreken dan over 90.000 werkgevers met in totaal 3.000.000 werknemers.

Oververtegenwoordiging van volledig arbeidsongeschikten in de WGA

Hoewel de term ‘regeling Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten (WGA)’ anders doet vermoeden, blijkt uit cijfers dat 74% van alle WGA gerechtigden volledig arbeidsongeschikt is. Die groep, de groep WGA 80-100, krijgt geen IVA uitkering maar komt ook niet in aanmerking voor een baan. Hun uitkering wordt gedurende 10 jaar op u verhaald zonder dat u enig perspectief heeft op uitstroom. Uit onze rechtspraktijk blijkt overigens dat ongeveer de helft van de groep WGA 80-100 helemaal niet in de WGA thuis hoort maar in de IVA.

Implosie van het private stelsel

Tegen de achtergrond van de fenomenale oververtegenwoordiging van de groep WGA 80-100 in de WIA en het groeiend aantal ERD werkgevers, kon een implosie op de verzekeringsmarkt niet uitblijven. Over 2012 en -13 zijn (soms) forse verliezen genomen. De toekomst ziet er in dat opzicht weinig beter uit. Dat komt omdat ook de flexwerker die in de WGA terecht komt tot het toerekenbaar risico van de ERD werkgever gaat behoren. Uit studie blijkt dat vooral flexwerkers een verhoogd risico lopen op instroom in de WGA.

Kansen en greep houden op het risico

Ondanks al het voorgaande gaat het hier zeker niet om een onbeheersbaar product. Het is wel verstandig om alle middelen rechtens in te zetten om het risico van de betaling van de WGA uitkering te beperken.

Welke middelen zijn er?

In de eerste plaats gaat het om bezwaarprocedures bij het UWV tegen de toekenning of voortzetting van een WGA uitkering aan een werknemer die volledig arbeidsongeschikt is. Met Vocatum aan uw zijde heeft u meer dan 40% kans om dergelijke procedures te winnen.

In de tweede plaats gaat het om de beroepsprocedure bij de rechtbank. De inzet van Vocatum resulteert in een additionele 10% aan zaken waarin het UWV alsnog de WGA uitkering in een IVA moet omzetten. En in de derde plaats gaat het om procedures in hoger beroep. Die dienen bij de Centrale Raad van Beroep en het belang daarvan is deels gelegen in rechtsvorming. De Raad ontwikkelt de criteria over het onderscheid tussen WGA en IVA. Ook op dat punt valt winst te boeken.

In de vierde plaats moet worden gedacht aan re-integratie. De langdurig arbeidsongeschikte werknemer die niet volledig arbeidsongeschikt is, de groep WGA 35-80, zal op enig moment begeleid moeten worden naar ander, passend werk.

De rol van Vocatum bij het procederen

Vocatum heeft een ruime kennis van en ervaring op het gebied van WGA/ERD. Wij kunnen het risico dat u loopt stevig terug brengen. Naar verwachting met 50%. Vocatum heeft directe toegang tot onafankelijke verzekeringsartsen, bedrijfsartsen en arbeidsdeskundigen. In voorkomende gevallen doet Vocatum een beroep op de expertise van deze onafankelijke deskundigen. Berust dus niet te snel wanneer het UWV uw werknemer wel volledig maar niet duurzaam arbeidsongeschikt verklaart. Het is de helft van de gevallen ten onrechte.

Wanneer is actie vereist?

Binnen zes weken na het WGA besluit. Wij ontvangen dat besluit bij voorkeur per e-mail en kunnen zo nodig binnen een half uur bij elke tegenpartij en rechtbank een procedure inleiden.

Wat doen andere ERD werkgevers om hun risico te beheersen?

Op advies en met begeleiding van verzekeraars zijn vrijwel alle (grote) ERD werkgevers op dit moment hun bestanden aan het uitschudden. Medische dossiers van (ex)werknemers die al langere tijd in de WGA zitten worden nagelopen en waar nodig wordt een herbeoordeling gevraagd bij het UWV. Dat leidt in de praktijk maar mondjesmaat tot omzetting van een WGA uitkering in een IVA. Ten onrechte want de bezwaarprocedures die Vocatum voert, kennen een hoge succesratio. Het is wel sterk aan te raden om die procedures door gespecialiseerde juristen (en bij voorkeur door Vocatum) te laten voeren. Niet alleen omdat de bezwaarprocedure een juridische procedure is, maar vooral ook om in beroep onherstelbare missers te voorkomen.

Re-integratie en WGA

De groep WGA 35-80 heeft recht op begeleiding naar werk. De ERD werkgever is verantwoordelijk voor de begeleiding daarin. Het motief van de ERD werkgever om die begeleiding actief aan te bieden, is in elk geval het beperken van de uitkeringslast. Verzekeraars en ERD werkgevers dragen daarin een gezamenlijke verantwoordelijkheid. In steeds meer sectoren wordt dan ook, al dan niet aangespoord door de verzekeraar, in de WGA fase actief aan re-integratie gedaan.

De rol van Vocatum bij re-integratie van de groep WGA 35-80

Werkt de WGA werknemer niet of onvoldoende mee aan zijn re-integratie dan biedt het arbeidsrecht geen uitkomst meer. De knoet van de loonstop werkt alleen in de eerste twee jaar van ziekte. Niet daarna. De wetgever heeft dat voorzien en het werkgevers die eigen risicodrager zijn mogelijk gemaakt om als bestuursorgaan op te treden. Als bestuursorgaan kan de werkgever aan de werknemer die onvoldoende meewerkt aan zijn re-integratie een maatregel opleggen. Vocatum biedt daarin allerhande ondersteuning. Met advies, met een direct toepasbaar maatregelenbesluit, met een brievenboek om een maatregel op te kunnen leggen en met een reizende hoorcommissie om bezwaarprocedures af te handelen. De verwachting is dat de status van bestuursorgaan, het opleggen van een maatregel en het moeten verwerken van bezwaarprocedures voor ERD werkgevers een sterke groei zal doormaken. Wij zijn daar klaar voor.